Finansal Yönetim [Ünite 5]

[shade]

İŞLETMELERDE BÜTÇELEME SÜRECİ
Bütçe, planların rakamlarla ifadesidir. Planların detaylandırılmış, rakamlara çevrilmiş finansal tablo şekline getirilmiş halidir.

- Temel amaçlar ve standartlar belirlenir.

- Satışlar tahmin edilir.

- Mal karması ve nitelikleri belirlenir.

- Her mal için ayrı ayrı kısa vadeli satış tahminleri yapılır.

- Satışlar için yapılacak harcamaların bütçesi hazırlanır.

- Bütçe uygulanır.

NAKİT BÜTÇESİ
Gerekli nakit ihtiyacını belirlemek ve işletmenin nakit fazlasının olacağı dönemi belirlemek (ve bu sayede elde yeterli nakit tutarak peşin alım iskontolarından faydalanmak, tahvilleri vadesinde ödeyebilmek, kar payı dağıtmak) amacı ile hazırlanır.

Dönem içinde gerekli tahmini nakit giriş ve çıkışının miktarı ve zamanının gösterildiği bir tablodur. Nakit bütçesinin diğer bütçelerden farkı yalnızca gerçekleşecek nakit akışı ile ilgilidir. Bu tabloda günü belli olmayan borç ve alacaklar bulunmaz.

Nakit bütçesi ile satış bütçesinin farkı: Satış bütçesinde satılacak olan malın tutarı direk alınır. Bu satış vadeli mi yapılacak, vadesi belli mi olacak bu belli değildir. Ancak nakit bütçesinde eğer vadesi belli değilse bu satış kayda alınmaz.

Diğer bir amacı da işletmenin faaliyet konusu dışındaki nakit giriş ve çıkışının düzenlenmesidir. Bu giriş ve çıkışlar;

En çok nakit girişi: Bankadan sağlanan kredi, tahvil satışı, işletmenin iştiraklarından sağlanan kar payları ve satın alınan tahvil faizlerinden kaynaklanan gelirlerdir.

En çok nakit çıkışı: Borçların ödenmesi, kredi ve tahvillerin anapara ve faizlerinin ödenmesi, hisse sahiplerine kar paylarının ödenmesi

BÜYÜME ve FİNANSAL PLANLAMA:
Tüm işletmeler belli bir büyüme trendine sahip olmalıdır. Bu arada büyümenin getirdiği masrafları uygun kaynaklarla finanse etmeleri gerekir. İşletmeler büyümede gerekli finansmanı kısa vadeli kaynaklarla finanse edemezler, bu çok riskli olur. Uzun vadeli finansman yada iş hacminin genişletilmesi yolunu tercih etmeleri gerekir.

İŞLETMEDE BÜTÇELEMENİN YARARLARI VE SAKINCALARI
Yararları;

- Tutarlı düşünmeyi, planlamayı, önemli kararlar öncesinde tüm faktölerin dikkate alınmasını sağlar.

- İşletme yöneticilerine geleceği tahmin etme yeteneği kazandırır.

- İşletme politikalarının önceden belirlenmesini gerektirir.

- Faaliyet sonuçlarının değerlendirilmesine ve ölçülmesinde kullanılacak standartların ortaya konulmasını sağlar

- Faaliyetleri etkin bir şekilde değerlendirme imkanı tanır.

- Denetim giderlerinde önemli tasarruflar sağlanır.

- Yöneticilerin rutin işlerini azaltarak planlama için daha fazla zaman sağlamasına imkan tanır.

- Yöneticilerin iş hayatındaki gelişmeler üzerindeki etkilerini önceden görerek tedbir almasına imkan sağlar.

- Üretim faktörlerinin işletme yöneticilerince en verimli şekilde kullanılmasını sağlar.

- İşletme içinde çeşitli bölümler arasında daha iyi koordinasyon kurulmasını sağlar.

- İş programının hazırlanması ve finansal kurumlardan kredi alınmasını kolaylaştırır.



Bütçelemenin Başarısını Önleyen Sakıncalar;

- Bütçe hazırlanırken gereken özen gösterilmeden formalite tamamlama olarak görülmesi,

- Girişimci yada yöneticilerin bazı hayallerinin bütçe olarak ifade edilmesi, bütçede ulaşılamayacak hedefler çizilmesi yada hedeflerin saptanmasında gevşek davranılması,

- Bütçelerin bilimsel olmayan ve sağlıklı verilere dayanmayan şekilde hazırlanması,

- Bütçede belirlenen hedeflere öncelik verilerek asıl işlerin ikinci plana atılması,

- Yöneticilerin bazı durumlarda “bütçede ayrılmış bir kaynak yok” gibi düşüncelerle yaratıcılığını köreltmesi,

- Giderlerin denetim altına alınmasına ağırlık verilerek büyüme hedeflerinin ikinci plana atılması,

- Bütçelerde gereksiz ve aşırı derecede ayrıntıya girilerek asıl hedeften sapılması,

- Bütçenin üst yönetim tarafından alt yöneticilere bir baskı unsuru olarak kullanılması

FİNANSAL PLANLARIN UYUMLAŞTIRILMASI ve KONTROLÜ
Planlamanın temel görevi üretimi teşvik etmektir. Ayrıca işletme amaçları için gerekli optimal sermayeyi minimum maliyetle bulmak çok önemlidir. Bu sorunun kısa vadede çözülmesi ve nakit fazlasının en uygun şekilde değerlendirilmesi finansman yöneticisinin en önemli görevlerindendir.