1-John Maynard Keynes’in en önemli eseri ve bu eserin içeriği nedir?
İstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi , makro iktisadın kökenini oluşturur.
2-Keynes’in geliştirdiği görüş nedir?
Toplam talebin istihdamı belirleyen temel faktör olduğu.Devlet ekonomiye müdahale ederek üretim ve istihdam hacmi üzerinde etkili olabilecektir.
3-Makro iktisadın ilgi alanına giren temel göstergeler nelerdir?
İşsizlik,stihdam düzeyi, enflasyon ve üretim artış oranı.
4-istihdam nedir?
Çalışma ve gelir sağlama kararında olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılması.
5-İşsizlik oranı nedir?
Toplam işgücü içerisinde işsiz olanların yüzdesi.
6-İşsizlik türleri nelerdir?
Friksiyonel( arızi) işsizlik:kısmi,geçici,olumsuz etkisi en az olan,yer ve meslek değiştirme sırasında görülen.
Konjonktürel işsizlik:yaygın tür,üretim hacminde zaman zaman ortaya çıkan daralmaların yarattığı tür.
Mevsimlik işsizlik: yaygın tür,tarımsal yapılı ülkelerde.
Bölge ve sektör işsizliği: belli bir sektörün veya bölgenin çekici bir alan olmaktan çıkması durumunda sektörün üretiminin daralmasına bağlı olarak ortaya çıkan tür.
Teknolojik işsizlik :uzun süre emek yoğun üretim metodu uygulanmasından sermaye yoğun tekniklere geçilmesi durumunda bir kısım emeğin işsiz kalması ile ortaya çıkan tür.
Yapısal işsizlik:durgun ekonomik dönemlerdeki tür.
Gizli işsizlik:gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretim alanında yaygın,belli bir üretim sektöründe istihdam edilenlerden bir kısmının faaliyetten çekilmesi durumunda üretim hacminde bir daralma meydana gelmemesi sonucu görülen tür.
7-Enflasyon nedir?
Bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinde ortaya çıkan artış.
8-Fiyatlar genel düzeyi nedir?
Mal ve hizmet fiyatlarının belirli bir dönemdeki tartılı ortalamasını gösteren indeks değeri.
9-Hiperenflasyon nedir?
Fiyatlar genel düzeyinde çok hızlı artışların yaşandığı dönem.
10-Ekonomik büyüme nedir?
Ekonominin mal ve hizmet üretme kapasitesindeki artış.
11-Konjonktür nedir?
Üretim hacmindeki artış (canlanma dönemi) ve azalış(daralma dönemi:resesyon) şeklindeki kısa dönemli dalgalanmalar.
12-Konjonktür dönemindeki evreler nelerdir?
Canlanma,tepe,daralma,dip
13-Ekonominin daralmadan canlanmaya geçişine ne ad verilir?
U dönüşü
14-Devletin makro ekonomiyi etkileyebilmek amacıyla kullanabileceği araçlar nelerdir?
a-Maliye politikası(devletin topladığı vergi ve yaptığı harcamalarla ilgili politikalar.) ,
b-para politikası (Merkez Bankasının ekonomideki para miktarını kontrol edebilmek amacıyla aldığı önlemler.) ve
c-arz yönlü politikalar(devletin toplam talebi arttırmak yerine üretimi arttırmaya yönelik politikaları)
15-Keynes’e göre ekonomiyi durgunluk döneminden çıkartmak için yapılması gereken nedir?
Devlet vergileri azaltmalı ve veya harcamaları arttırmalıdır.Yani genişlemeci maliye politikası uygulamalıdır.
16-Enflasyonist dönemde yapılması gereken nedir?
Devlet enflasyon oranını düşürebilmek için vergileri arttırmalı ve-veya harcamaları kısmalıdır.Yani daraltıcı maliye politikası uygulamalıdır.
17-Para politikası nasıldır?
Devlet para miktarının,fiyatlar genel düzeyini,faiz oranlarını ve döviz kurunu etkileyerek,işsizlik ve üretim ,üzerinde etkilerinin bulunduğunu kabul etmektedir.
18-Makro iktisat ekonomide hangi grupların davranışları üzerinde durur?
Hanehalkları ve işletmeler (özel sektör), devlet (kamu), diğer ülkeler( uluslar arası sektör)
19-Devresel akım diyagramı neyi gösterir?
Ekonomideki 4 sektör tarafından elde edilen geliri ve yapılan harcamaları.
20-Devresel akım diyagramının ortaya koyduğu gerçek nedir?
Ekonomide birisinin yaptığı harcama mutlaka bir başkasının gelirini oluşturmaktadır.
21-Transfer ödemeleri nelerdir?
Devletin,mal ,hizmet veya işgücü karşılığı olmaksızın hanehalklarına yaptığı ödemeler.
22-Milli gelir muhasebesi nedir?
Bir ekonomide belirli bir dönemde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetlerin ölçüm sistemi.
23-Milli gelir hesapları neleri gösterir?
Tüm ekonomik faaliyetlerin genel bir özetini,üretim,gelirler ve harcamalar arasındaki karşılıklı etkileşimleri.
24-Gayri safi milli hasıla nedir?
bir ekonomide belirli bir dönemde üretilen tamamlanmış(nihai) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamı.
25-Gayri safi milli hasılanın ölçülmesinde karşılaşılan sorunlar nelerdir?
a-Çifte sayma yani aynı ürünü 2 kez gsmh hesaplarına dahil etmekten kaçınmak gerekir.neden?
çünkü ara malı denen bazı mal ve hizmetler diğer bazı mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılır.
Katma değer nedir?
Her üretim aşamasında ara mallarının değerine yapılan ilave.
b-bazı mal ve hizmetlerin(emniyet-milli savunma,eğitim hizmetleri gibi) piyasalar aracılığıyla satılmaması bunların değerlerini belirlemede güçlük yaratır.
C-pratik nedenlerle bazı mal ve hizmetlerin ( ev hanımlarının yaptığı hizmetler gibi ) gsmh hesaplarına dahil edilmemesi yararlı olur.
d-tamamiyle finansal nitelikte olan işlemlerde ( kamu kesimi ile özel kesimin transfer ödemeleri ,alım satım işlemleri ) gsmh hesaplarına dahil edilmez.
e-ikinci el malların satışı da gsmh hesaplarına dahil edilmez.
26-Üretim faktörlerinin mülkiyetinin kimde olduğuna bakılmaksızın o ülke sınırları içinde üretilen tamamlanmış mal ve hizmetlerin toplam değerini göstermek için hangi alternatif tanım geliştirilmiştir?
Gayri safi yurt içi hasıla.
27-Gsmh hangi yöntemlerle hesaplanabilir?
Gsmh = ücret + faiz + rant + kar +dolaylı vergiler + amortismanlar
Gsmh = C + I + G + (EX- IM)
a-üretim kesimlerinin yarattığı mal ve hizmetlerin toplamı açısından ( gsmh kesimlerden her birinin kaynağına kadar gidip 1 yıl içinde yaratılan değerlerin toplamı alınır)
b-gelir oluşumu açısından(gelirin ayrı ayrı tespiti ve toplamının alınması.
c-harcamalar açısından :tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamaların toplamı gsmh yı verir.
28-Ülkede elde edilen gelirler nasıl hesaplanır?
Üretim faaliyetlerine katılım sonucunda elde edilen ücret,faiz,kar ve rant gelirlerinin toplamı bulunarak.milli gelir bir ülkedeki fertlerin satın alma gücünü verir.
29-Safi milli hasıla nedir?
Bir ülkenin net üretim gücünü gösteren değer.
Smh = gsmh – amortismanlar
Smh = ücret + faiz + rant + kar + dolaylı vergiler
30-Amortisman nedir?
Sermaye mallarında oluşan aşınma ve eskimenin parasal değeri.
31-Dolaylı vergiler nelerdir?
Bir mal veya hizmet satın alındığında ödenen vergiler.
32-Dolaysız vergiler nelerdir?
Araya hiçbir aracı girmeksizin kişinin kendi beyanına göre yapılan ödemeler.(gelir vergisi)
33-Kişisel gelir nasıl bulunur?
Milli gelirden dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemelerinin çıkarılması,kamu ve özel sektör transfer ödemelerinin eklenmesiyle bulunur.
Kişisel gelir = Milli gelir –( dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemeleri) + kamu ve özel sektör transfer ödemeleri
34-Kullanılabilir gelir nedir?
Kişinin bir dönemde elde ettiği net gelir.
Kullanılabilir gelir= kişisel gelir-dolaysız vergiler
35-Kişi başına milli gelir nedir?
Mevcut milli gelir değerinin nüfusa bölünmesi ile bulunan ve bir refah ölçütü olarak kullanılan değerdir.
Milli gelir = smh- dolaylı vergiler
Mg= ücret+faiz+ant+kar
36-Tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamalar nelerdir?
a-Tüketim harcamaları:C:kişilerin gereksinimlerini karşılayan mal ve hizmetlere yaptıkları harcamalar.
b-Yatırım harcamaları:I: firmaların ve devletin yeni tesisat ve teçhizat ile yeni binalara yaptıkları harcamalar,stoklardaki artışlar ve kişilerin yeni ev yaptırmak için harcadıkların miktarların toplamı.
c-Kamu harcamaları:G: devletin mal ve hizmet alımları için yaptığı harcamalar toplamı.
d-Net ihracat (EX-IM):ihracat gelirleri (EX)- ithalat harcamaları (IM )
37-Bir ülkedeki net yatırım miktarı nasıl bulunur ?
gayrisafi yatırımlar – amortismanlar
38-Net yatırımların + ve – olması durumlarından üretim kapasitesi nasıl etkilenir?
Pozitif ise sermaye stoğundaki artışa bağlı olarak üretken kapasite artar.
Negatif ise sermaye stoğundaki azalışa bağlı olarak üretken kapasite azalır.
39-Nominal fiyatlarla gsmh nedir?
Hesaplama yapılan dönemde piyasada geçerli olan fiyatların kullanılması ile bulunan gsmh değeri.
40-Reel (sabit) fiyatlarla gsmh nedir?
Belirli bir yılın fiyatları esas alınarak hesaplanan gsmh değeri.
41-Fiyat indeksi nedir?
Cari fiyatlarla ifade edilen bir grup mal ve hizmetin değerinin aynı mal grubunun sabit fiyatlarla ifade edilen değerine oranı.
42-Gsmh deflatörü nedir?
Nominal gsmh rakamlarını reel gsmh rakamlarına dönüştürmek amacıyla kullanılan özel fiyat indeksi.
Gsmh deflatörü = nominal gsmh / reel gsmh
43-Gsmh ‘nın kullanımındaki sınırlar nelerdir?
Ülkenin nüfusu bilinmedikçe gsmh ve bununla ilgili milli gelir kavramları anlam ifade etmez( bu sakıncanın giderilmesi için kişi başına üretimi ifade eden kişi başına gsmh ( GSMH/ NÜFUS) kavramı kullanılır ) ,dinlenme faaliyeti hesaba katılmaz,üretilen malların kalitesindeki değişim hesaba katılmaz,ülkede yaratılan gelirin birleşimi ve dağılımı konusunda ayrıntılı bilgi vermez,sosyal maliyetleri yansıtmaz,yasal olmayan faaliyetlerden elde edilen gelir gsmh na yansıtılamaz.
44-Kayıt dışı ekonomi nedir?
Gsmhna dahil edilmesi gerekirken hesapların dışında kalan ekonomik faaliyetler.
45-Hane halkları elde ettikleri gelirleri hangi şekillerde kullanırlar?
a-mal ve hizmetlerin tüketiminde
b-tasarrufta
c-vergi ödemede
46-Elde edilen gelir nasıl bulunur?
Tüketim harcamaları ile tasarruf toplanarak
Y = C + S
47-Tüketim nedir?
Tüketicilerin mal ve hizmetler için yaptıkları harcamalar.
48-Tasarruf nedir?
Gelirin tüketilmeyen kısmı.
49-Tüketim fonksiyonu nedir?
Gelirle tüketim harcamaları arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.
50-Otonom tüketim nedir?
Tüketim harcamalarının gelirden bağımsız olan kısmı.
51-Ortalama tüketim eğilimi nedir?
(APC):gelirin tüketim amacıyla harcanan kısmı.
APC = tüketim / gelir = C / Y
52-Gelir artışı ortalama tüketim eğilimini nasıl etkiler?
Gelir arttıkça ortalama tüketim eğilimi düşer.bunu nedeni hane halklarının gelirde ortaya çıkan artışın sadece belli bir bölümünü tüketime ayırmalarıdır.gelir arttıkça tüketim harcamaları gelirdeki artıştan daha düşük olacaktır.
53-Marjinal tüketim eğilimi nedir?
Gelirdeki değişmenin tüketim harcamalarında yarattığı değişmeyi ifade eder.
Tüketim fonksiyonunun eğimidir.
MPC = tüketimdeki değişme / gelirdeki değişme
54-Tasarruf fonksiyonu nedir?
Gelir ile tasarruflar arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.
55-Negatif tasarruf nedir?
Harcamaların geliri aşan kısmı.
56-Otonom tasarruf nedir?
Tasarrufların gelirden bağımsız olan kısmı.
57-Ortalama tasarruf eğilimi nedir?
APS:gelirin tasarrufa ayrılan kısmı.
APS = tasarruf / gelir = S / Y
58-marjinal tasarruf eğilimi nedir?
MPS: gelirdeki değişmenin tasarruflarda yaratacağı değişmeyi ifade eder.tasarruf fonksiyonunun eğimini gösterir.
MPS = tasarruflardaki değişme / gelirdeki değişme
59-Tüketim harcamalarını belirleyen faktörler nelerdir?
Kullanılabilir gelir(en önemlisi),bekleyişler,demografik unsurlar (nüfus büyüklüğündeki bir artış otonom tüketimi arttırır.nüfusun yaş bileşimi ise tüketim fonksiyonunun eğimini değiştirir. ) ,yatırımlar (yatırımların arttığı bir durumda fonksiyon yukarıya kayacak,yatırımların azaldığı durumda ise fonksiyon aşağıya kayacaktır )
60-Yatırım harcamaları nelerdir?
İşletmelerin sermaye mallarına ve stoklara yaptıkları harcamalardır.
61-Planlanmış stoklar (envanterler ) nedir?
Bir firmanın stoklarında ileride yoğunlaşmasını bekledikleri talebi karşılamak için yeterli miktarda mal bulundurması.
62-Planlanmamış stoklar (envanterler ) nedir?
Firmanın hedeflediği satış sürecinde elinde kalan stok miktarı.
63-Planlanmış yatırımları neler etkiler?
Faiz oranı (borçlanılan fonların maliyeti ) ,beklenen kar,teknolojik değişim(bir malın üretim teknolojisinin gelişmesi yatırım harcamalarını arttırır ),sermaye mallarının maliyeti(sermaye mallarının fiyatı arttıkça beklenen karlılık azalır.)
64-Faiz oranının yükselmesinden yatırım harcamaları nasıl etkilenir?
Azalır.
65-Beklenen karlılığı hangi faktörler etkiler?
Yeni firmaların piyasaya girişi,politik istikrarsızlık,vergiler,dünyadaki genel ekonomik koşullar.
66-Kamu harcamalarının otonom olduğunu ve devletin izlediği politikalara göre belirlendiği varsayımı altında kamu harcamalarındaki bir artış fonksiyonu nasıl etkiler ?
yukarıya doğru paralel olarak kaydırır.
67-Net ihracat nedir?
Mal ve hizmet ihracatı ile mal ve hizmet ithalatı arası fark.
Fark pozitif ise durum nedir?
Dış ticaret fazlası mevcuttur.
Fark negatif ise durum nedir?
Dış ticaret açığı vardır.
68-İhracat nedir?
Ülkede üretilen mal ve hizmetlerin diğer ülkelere satılan miktarı.otonom kabul edilir(cari yurt içi gelirden bağımsızdır)
69-İthalat nedir?
Diğer ülkelerden satın alınan mal ve hizmet miktarı.
70-Ülkenin gelir düzeyindeki artış ithalatı nasıl etkiler?
Arttırır.
71-Marjinal ithalat eğilimi nedir?_
MPI: gelirdeki değişmeler karşısında ithalat miktarının hangi miktarda değiştiğini gösteren kavram.
72-Toplam harcama fonksiyonu nedir?
AE = C + I + G + X
73-19.ve 20.yy başlarındaki iktisatçılar kimlerdi ve görüşleri neydi?
John Stuart Mıill,Alfred Marshall,A.Cecil Pigou
Bir ekonomide tam istihdamı gerçekleştirmek için devlet müdahalesine gerek olmadığı.ekonomide işsizlik geçicidir,piyasa mekanizması tam istihdamı otomatik olarak sağlar.
74-Say yasası nedir?
( John Baptiste Say) her arz kendi talebini yaratır.
Belirli miktarda mal ve hizmetin üretimi,bu üretimi satın almaya yetecek miktarda bir gelirin yaratılması ile sonuçlanır.
Konu: İktisada Giriş [Soru-Cevap] (Okunma sayısı 8892 defa)